نقد به معنی تشخیص سره از ناسره است و به سخنی گفته می شود که اثری را تشریح کند و نقاط ضعف و قوتش را برجسته نماید. زرین کوب هر بحثی را که درباره ی شعر و آفرینش های شاعرانه باشد نقد می داند حتی اگر خود شاعر شعر خود را حلاجی و سبک سنگین کند. چنانکه امیر خسرو چنین کاری کرده و منصفانه درباره ی شعر خود نظر داده است.
نقد در واقع نقد ابزاری است که به وسیله ان عیار نوشته بررسی می شود. نقد دارای انواع گوناگون است یکی از انواع ان تحلیل ادبی است «تحلیل ادبی عمیق ترین راه برای استنباط و درک صحیح حقایق در وادی ادبای است. از آنجا که ادبیات مملو از عناصر پیچیده و بحث برانگیزی چون: زبان، نماد، تخیل، ایهام و … است روری ترین روند تولدی مفهوم، تحلیل آثار ادبی است که بدین شیوه می توان به بهترین مفاهیم و مضامین نهفته در لایه های زیرین آثار ادبی را به مخاطبان تفهیم کرد». نقدهای دیگری از جمله نقد روانشناسانه، نقد فرمالیستی نقد فمینیستی و نقد و محتوا و … نیز وجود دارد که هر یک در جایگاه خود به کار می رود. نکته مهم در مورد نقد و نقادی این است که منتقد باید بر اساس معیارهای علمی و ادبی و فارغ از حب و بغض ها به بررسی اثر بپردازد و اشکالات و انتقاداتی که وارد می کند مستدل و مستند باشد.