منابع آب در کره زمین | آب‌های نفوذی | آب سبز | آب آبی | آب خاکستری

منابع آب در کره زمین

منابع آب موجود در کره زمین به سه بخش زیر قابل تقسیم هستند:

• اقیانوس ­ها و دریاها
• آب­ های موجود در خشکی
• آب موجود در اتمسفر

بیشترین مقدار آب در اقیانوس ­ها و دریاها ۶/۹۷ درصد می‌باشد. اقیانوس ­ها و یخ، ۶/۹۹ درصد ذخیره آبی را تشکیل مي‌دهند، که قابلیت مصرف مستقیم برای بشر را ندارند. مقدار آب در سطح قاره‌ها (آب­های داخلی) در حدود ۴/۲ درصد است. دریاچه‌ها، مخزن و‌‌‌ منشا آب در طبیعت هستند. آب‌هایی که به سطح زمین می‌رسند، عبارتند از:

• تبخيري
• جاري
• آب­های نفوذی (سفره­ های زیرزمینی)
• برف و یخ (یخچال)
• آب­های فسیلی (مدت زمان طولانی در دل زمین باقی­ مانده و در حفاری­ های نفتی خود را نشان می‌دهند).

دو منبع آب شیرین در اقیانوس‌ها وجود دارد که شامل موارد زیر می­ باشد:

• یخ‌های قطب شمال و جنوب ( استفاده از این­ها مقرون به صرفه نیست).
• بارش در سطح اقیانوس‌ها.

آب‌های نفوذی

• آب‌هاي سطحی آب‌هایی هستند که در چرخه هیدرولوژی شرکت می­ کنند و در عمق کمتر از ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ متری زمین قرار دارند.
• آب‌های فسیلی آب‌هایی هستند که در گردش آب حضور فعال ندارند و توقف طولانی مدت در اعماق زمین دارند. به عنوان مثال در چشمه‌های آب گرم معدنی می­ توان از طریق تعقیب‌ عناصر رادیواکتیو به وضیعت آب‌های فسیلی پی برد. مهمترین منبع آب برای بشر بخشی از آب زیرزمینی است که تشکیل دریاچه غاری شکل را می‌دهد.

آب سبز

آبی که به صورت رطوبت در مناطق غیراشباع خاک ذخیره شده و منشاء آن بارندگی است، آب سبز می‌گویند. این واژه برای اولین بار توسط فالکنمن (۱۹۹۵) معرفی شد تا بتوان با تفکیک آن از آب آبی، با تقسیم‌بندی مناسبی از منابع آب، راحت‌تر آن را مدیریت کرد.

آب سبز یکی از منابع مهم تأمین آب مورد نیاز گیاهان، بالاخص در اراضی دیم می‌باشد. مقدار آب سبزی که گیاه برای رشد و نمو مصرف نموده و در بافت گیاه ذخیره یا طی فرآیند تعرق از دست می‌دهد بعنوان آب سبز مجازی شناخته می‌شود.

آب آبی

آبی که در رودخانه‌ها، پشت سدها، دریاچه‌ها، آب‌های سطحی و آبخوان‌های زیرزمینی وجود دارد، آب آبی نامیده می‌شود. بنابراین آب آبی مجازی عبارت است از حجم آب سطحی یا زیرزمینی که طی فرآیند تولید کالا و یا خدمات، بطور مستقیم یا غیرمستقیم مصرف می‌شود.

آب خاکستری

آبی که در چرخه تولید یک محصول یا کالا آلوده می‌شود را آب خاکستری می‌نامند. برخی از تولیدات صنعتی در چرخه تولید نیازمند حجم معینی آب برای رقیق کردن مواد شیمیایی، شستشو یا اهداف دیگر هستند. این‌گونه آب‌های آبی که پس از مصرف به پساب‌های شیمیایی و صنعتی تبدیل می‌شوند و معمولاً تهدیدکننده محیط‌ زیست نیز بشمار می‌آیند را آب خاکستری می‌نامند. به تعبیر دیگر، فاضلاب‌ها و پساب‌ها را می‌توان جزو آب‌های خاکستری طبقه‌بندی کرد. آن مقدار از آب خاکستری که در بخش کشاورزی به مصرف گیاه می‌رسد، و یا در بخش صنعتی بعنوان پساب دفع می‌شود را آب خاکستری مجازی می‌نامند.