انواع خوردگی و معیارهای تقسیم بندی آن | عوامل موثر در خوردگی فلزات و روش های جلوگیری از آن
متالورژی و خواص فولاد زنگ نزن آستنیتی
دسامبر 13, 2016استخراج فلزات به روش تر يا هيدرومتالورژی
دسامبر 13, 2016انواع خوردگی و معیارهای تقسیم بندی آن
اهميت روزافزون نقش دانش خوردگي در بهبود حفظ تاسيسات صنعتي و كاهش خطرات ناشي از آن، ضرورت آشنايي با مسايل پايه اي خوردگي را براي طيف هاي گوناگون دست اندركاران صنعتي دو چندان ميسازد. مرسوم ترین طبقه بندی انواع خوردگی بر اساس شكل ظاهري فلز خورده شده است. در اين تقسيم بندي هشت نوع خوردگي به شرح زير به عنوان مهم ترين انواع خوردگي برشمرده شده اند.
خوردگی يكنواخت
اين نوع خوردگي به عنوان نوعي از خوردگي كه به صورت يكنواخت از ضخامت ماده كم مي كند تعريف شده است.
خوردگی شیاری
اين نوع خوردگي در بيشتر مواقع در شيارهايي كه در معرض محيط خورنده قرار دارند منجر به خوردگي موضعي شديدي مي شود.
خوردگی دوفلزی
زماني كه دو فلز غير همجنس كه در تماس الكتريكي با يكديگر هستند، در معرض يك محلول هادي قرار مي گيرند، فلز مقاومتر خورده نمي شود، اما آهنگ خوردگي فلز فعالتر كه مقاومت خوردگي كمتري دارد، افزايش مي يابد. به علت وجود جريانهاي الكتريكي بين فلزات غيرهمجنس، اين نوع خوردگي، گالوانيك يا دو فلزي ناميده مي شود.
خوردگی بین دانه ای
در اين نوع خوردگي مرزدانه نسبت به خود دانه از سطح انرژي بالاتري برخوردار بوده و در نتيجه از نظر شيميايي فعالتر و نسبت به خوردگي حساستر است. خوردگي موضعي و متمركز در مرز دانه ها يا نواحي نزديك به آنها در حاليكه خود دانه ها خورده نشده اند يا اينكه به مقدار اندکی خورده شده اند، را خوردگي بين دانه اي مي نامند.
جدايش انتخابی
جدايش انتخابي نوعي خوردگي است كه در آن عناصر خاصي از آلياژ، حل شده و از آن جدا ميشوند. روي، آلومينيوم، كبالت، نيكل و كروم از معمول ترين عناصري هستند كه به اين طريق از آلياژ جدا مي شوند.
خوردگی سايشی
خوردگي سايشي عبارتست از افزايش سرعت خوردگي يا از بين رفتن يك فلز در اثر حركت نسبي بين يك مايع خورنده و سطح فلز. در اين فرايند يون هاي فلزي حل شده روي سطح فلز، در اثر حركت سيال روي سطح باقي نمانده و يا محصولات جامد حاصل از خوردگي از سطح فلز به طريق مكانيكي جدا مي شوند.
خوردگی توأم با تنش
اين پديده عبارت است از ترك خوردن در اثر خوردگي توأم با تنش كه نتيجه اعمال همزمان تنش هاي كششي و محيط خورنده روي فلز است. در اين شرايط ترك هاي ريزي كه ناشي از فرايندهاي خوردگي موضعي هستند، به داخل فلز يا آلياژ پيشرفت مي كنند.
خسارت هیدروژنی
خسارت هيدروژني يك اصطلاح كلي است كه دلالت بر خسارت مكانيكي وارد شده به فلز در اثر وجود يا واكنش با هيدروژن دارد كه خود به سه گروه تاول زدن هيدروژني، تردي هيدروژني و خوردگي هيدروژني تقسيم بندي مي شود. ترك خوردگي ناشي از هيدروژن نوعي از ترك است كه توسط اتم هاي هيدروژن كه به داخل فولاد نفوذ كرده و در داخل ساختار فلز تركيب شده و مولكول هاي هيدروژن تشكيل داده اند، ايجاد مي شود.
عوامل موثر در خوردگی فلزات و روش های جلوگیری از آن
موثرترین و مهمترین عوامل، در خوردگی فلزات به عبارت زیر است.
- درجه خلوص فلز: هر چه فلز خالص تر باشد، دیرتر خورده می شود.
- تغییرات فیزیکی و مکانیکی فلز.
- غلظت ماده مؤثر و جنس آن (عامل خورنده).
- مقدار اکسیژن.
- PH محیط.
- درجه حرارت.
روشهای‌کنترل‌خوردگی
از اصلی ترین روش های كنترل خوردگی می توان به موارد زیر اشاره داشت:
- انتخاب صحیح آلیاژ
- بكارگیری پوشش های مقاوم
- بكارگیری بازدارنده های خوردگی
- حفاظت كاتدی و آندی