شیوه پایان نامه نویسی – سنجش یا تعیین روش و ابزار جمع آوری اطلاعات و داده ها
شیوه پایان نامه نویسی – تعریف نظری (یا مفهومی) و عملیاتی متغیرها یا مفهوم ها
آگوست 20, 2016
مرجع کاربردی SPSS 20 – اصلاح مقادیر داده ها | ساخت متغیر مقوله ای از متغیر کمی
آگوست 21, 2016مرحله های علمی طرح پژوهش
- سنجش یا تعیین روش و ابزار جمع آوری اطلاعات و داده ها
سطوح یا مقیاس های سنجش
مقیاس اسمی
مقیاس رتبه ای
مقیاس فاصله ای
مقیاس نسبی
تبدیل مقیاس رتبه ای به شبه فاصله ای
سطوح یا مقیاس های سنجش
متغیرها از نظر سطح سنجش یا طبقه بندی به چهار دسته تقسیم می شوند:
اسمی، رتبه ای یا ترتیبی، فاصله ای، نسبی؛ اما در زمان تحلیل های آماری، ساخت مقیاس شبه فاصله ای نیز انجام پذیر است. مقیاس های اسمی و رتبه ای مخصوص داده های کیفی هستند و مقیاس های فاصله ای و نسبی مخصوص داده های کمی می باشند.
مقیاس اسمی
مقیاس های اسمی به داده ها یا اطلاعاتی در مورد صفت ها یا ویژگی هایی دلالت دارند که نمی توان با آنها به صورت عددی و بر حسب عملیات ریاضی و آماری مخصوص داده های دارای بار مقداری برخورد کرد.
متغیرهای اسمی برحسب صفت ها یا ویژگی های مشترکشان طبقه بندی و نامگذاری می شوند. طبقه بندی باید به گونه ای باشد که افراد نسبت به دارا بودن و دارا نبودن یک صفت بررسی شوند و نه فقط قسمتی از صفت مورد نظر.
این متغیرها به دو صورت هستند:
- دو ارزشی. که فقط در دو مقوله جای می گیرند. مانند جنسیت
- چند ارزشی. که به بیش از دو مقوله یا طبقه تقسیم می شوند. مانند گروه خونی
در آمار توصیفی، در مورد این نوع مقیاس، از میان شاخص های گرایش مرکزی فقط از نما استفاده می شود.
مقیاس رتبه ای
مقیاس رتبه ای یا ترتیبی نسبت به مقیاس های اسمی پیشرفته تر هستند و در آنها می توان شدت و ضعف نسبی یک صفت یا ویژگی را نیز بررسی کرد. این نوع مقیاس ها در خصوص داده هایی هستند که بر اساس یک نظام سلسله مرتبه ای ترتیب بندی می شوند.
هر چند این مقیاس ها بیشتر یا کمتر بودن یک صفت را می سنجند، اما اندازه ی این صفت مورد توجه قرار نمی گیرد.
در آمار توصیفی، در مورد این مقیاس، از میان شاخص های مرکزی از نما و میانه و از میان شاخص های پراکندگی از چارک بندی استفاده می شود.
مقیاس فاصله ای
مقیاس فاصله ای نسبت به مقیاس های رتبه ای پیشرفته تر هستند و در آنها می توان علاوه بر دارا بودن یا نبودن یک ویژگی یا صفت، مقادیر کمی یا زیادی آن را مشخص کرد.
در آمار توصیفی، در مورد این مقیاس، همه شاخص های گرایش مرکزی اعم از نما، میانه و میانگین و همه شاخص های پراکندگی اعم از واریانس، انحراف معیار، و دامنه تغییرات به کار می روند.
مقیاس نسبی
مقیاس نسبی بالاترین و دقیق ترین سطح سنجش است که در آن علاوه بر تعیین سطوح و مقادیر یک متغیر و فاصله ی بین مقادیر آن، نسبت ها نیز بر مبنای صفر حقیقی یا مطلق تعیین می گردد.
برای داده های این مقیاس، علاوه بر کلیه ی آماره های ذکر شده در مورد مقیاس فاصله ای، می توان از شاخص هایی نظیر میانگین هندسی و ضریب پراکنش که به صفر حقیقی نیاز دارند، استفاده کرد.
تبدیل مقیاس رتبه ای به شبه فاصله ای
در مقیاس های رتبه ای، آزمودنی ها در این درجه بندی از نظر صفت یا ویژگی مورد نظر از بیشترین تا کمترین مقدار آن صفت یا ویژگی درجه بندی می شوند، اما رتبه بندی از عدد کم به بالا انجام می گیرد. حال، اگر این رتبه بندی معکوس شود و به بیشترین صفت یا ویژگی بالاترین عدد داده شود، بخشی از تبدیل صورت گرفته است.
در بخش دوم تبدیل، لازم است یک دامنه ی نمره ای ساخته شود. برای این منظور، چند گویه برای یک متغیر خاص طراحی می گردد و بعد نمره های آنها با هم جمع بسته شده و یک نمره ی واحد احراز می گردد.
لطفا برای دریافت آخرین اخبار و مطالب سایت عضو کانال تلگرام شوید.
آدرس کانال گروه تحقیقاتی طلوع:
ضمنا توجه داشته باشید موارد تکمیلی این آموزش ها در کانال گروه تحقیقاتی طلوع ارائه شده است.
