روشی ساده برای تشخیص ISI بودن و شناسایی اعتبار مجله و نحوه تشخیص نشریات جعلی

یک راه ساده برای تشخیص ISI بودن مجله

همانگونه که در تاریخچه موسسه آی اس آی گفته شد لیست مجلات ISI که به مجلات معتبر تامسون رویترز نیز مشهور است هر ساله توسط موسسه تامسون رویترز به اطلاع دانشمندان و محققان سرتاسر جهان می‌رسد و این لیست نقش بسیار عمده‌ای در برنامه ریزی کشورها و دانشگاه‌ها دارد.

روش‌های مختلفی برای فهمیدن این موضوع وجود دارد که آیا یک مقاله جزو مجلات ISI هست یا نه. از جمله این روش‌ها مراجعه به بخش جستجوی مجلات سایت تامسون رویترز (اینجا) و جستجوی نام مجله است. اما در اینجا یک روش بسیار ساده به شما معرفی خواهیم کرد که به سرعت و با دقت کامل می‌توانید از ISI بودن یک مجله و قرار داشتن آن در فهرست مجلات تامسون رویترز مطلع شوید.

استفاده از گوگل برای تشخیص ISI بودن مجله

موتور جستجوی گوگل این امکان را به شما می‌دهد که با استفاده از یک روش خاص در درون هر سایت جستجو کنید. به همین گونه شما می‌توانید می‌توانید نام مجله مورد نظر خود را در گوگل سرچ کنید تا از قرار گرفتن آن در لیست مجلات ISI مطمئن شوید. برای این منظور شما باید از روش زیر استفاده کنید:

“Journal Name” site:thomsonreuters.com

شما باید ابتدا داخل یک کاما نام مجله مورد نظر خود را وارد کنید و سپس نام سایت تامسون رویترز را وارد نمایید. اولین نتیجه‌ای که در گوگل ظاهر خواهد شد شما را به صفحه مورد نظر هدایت می‌کند و اگر در آن صفحه نام مجله و مشخصات آن وجود داشت به معنی قرار داشتن آن مجله در لیست مجلات ISI یا همان مجلات تامسون رویترز است.

از این روش می‌توان به گونه دیگری نیز استفاده کرد. به این صورت که به جای نام مجله شماره ۸ رقمی ISSN مجله را وارد کنید. ISSN که به معنی شماره سریال استاندارد بین المللی است، برای هر مجله به صورت اختصاصی وجود دارد و با جستجوی آن به روش فوق می‌توانید از ISI بودن یک مجله کسب اطمینان کنید.

“ISSN: 0920-5691” site:thomsonreuters.com

جستجو به هر یک از دو صورت بالا می‌تواند نتیجه‌ای همانند صفحه زیر را به شما ارائه دهد و این نتیجه شما را از معتبر بودن مجله مطلع خواهد کرد.

نکته پایانی و قابل ذکر این است که اگرچه روش‌های بسیاری برای جستجوی مجلات ISI وجود دارد اما همواره باید این روش به سایت این موسسه یعنی سایت تامسون رویترز ختم شود. روش معرفی شده در بالا بدون توجه به سایت‌های غیر رسمی، مستقیماً شما را به این سایت هدایت خواهد کرد و یکی از آسان‌ترین و مطمئن‌ترین روش‌های برای جستجوی مجلات معتبر است.

یک روش ساده برای شناسایی اعتبار مجله

یکی از متداول ترین جملاتی که برخی سایت ها اذعان می کنند این است: “این مجله در آی اس آی موجود است”. یک خواننده به خیال خود می پندارد که مجله مورد نظر در آی اس آی وجود دارد اما هنگامی که در سایت تامسون روترز می رویم هیچ نام و نشانی از آن مجله یافت نمی شود. به عبارت بهتر بگوییم که به دروغ برخی از سایت ها مجلاتی را منتسب به سایت آی اس آی می کنند. برای اینکه آی اس آی بودن یک مجله را ثابت کنیم موارد زیر را مد نظر قرار می دهیم:ابتدا به لینک زیر می رویم:

http://ip-science.thomsonreuters.com/mjl

در این سایت یک جعبه جستجو وجود دارد. که می توان نام مجله را در مستر جورنال لیست تامسون روترز پیدا کرد. لازم به ذکر است که بهتر این است که ما جستجو را بر اساس ISSN بیابیم تا مشکل برنخوریم. دقت شود که میان ۴ رقم اول و ۴ رقم دوم یک علامت ” – ” گذاشته شود و یا به تعبیر دیگر، شماره ISSN را کامل و بدرستی وارد کنید.

به جهت اینکه ایمپکت فاکتور یک مجله بوسیله پایگاه فوق حساب شود مکان آن مجله در یکی از موارد زیر است:

a) Science Citation Index Expanded
b) Social Science Citation Index

نکته خیلی مهم: برخی از مجلات که ایمپکت فاکتورشان در پایگاه فوق محاسبه نشده است و در هیچ کدام از مکان های a و b نیست اما جز آی اس آی هستند. لیکن این مجلات در آدرس زیر ذخیره شده اند. لازم به ذکر است که این مجلات همتراز با مجلاتی که در ژورنال سایتیشن ریپورت حاضرند، هستند.

c) Arts and Humanities Citation Index

برخی از مجلات هستند که در هیچ کدام از پایگاه های فوق الذکر نیستند. برای آنکه بفهمیم آیا یک مجله در یکی از سه پایگاه فوق حاضر است یا خیر, این است که به همان آدرس برویم و در بالای صفحه سمت راست که نگاه کنیم سه عدد فایل PDF را برای دانلود قرار داده شده که هر کدام مربوط به یکی از این سه پایگاه مورد اشاره است. البته برای سهولت انجام این کار لینک دانلود هر فایل بر روی عنوان آن قرار داده شده است و با کلیک بر روی آن قابل دریافت است.

نحوه تشخیص نشریات جعلی

نشریه جعلی، نشریه ای است که هیچ زمینه علمی ندارد و صرفاً اقدام به انتشار مقالات علمی با عنوان یک نشریه می نماید و تقریباً هر مقاله ای حتی به صورت غیر علمی و حتی جفنگ را نیز منتشر می نماید.

وب سایت جعلی نشریه، وب سایتی از که با عنوان یک نشریه معتبر ایجاد می شود و هدف آن صرفاً کلاه برداری است. اکثر قربانیان جعل و تقلب علمی گرفتار این روش شده اند.

تشخیص مورد اول بسیار آسان است و با کمی جست و جو می توان نشریات بی اعتبار را شناسایی کرد لذا برای جلوگیری خسارت های مالی و معنوی در اینجا تعدادی از روش های تشخیص “وب سایت جعلی نشریات” را مورد بررسی قرار داده ایم:

1. نوع انتشار نشریه: یکی از ساده ترین روش های تشخیص “وب سایت جعلی نشریات” بررسی نوع انتشار نشریه است. در اکثر مواقع “وب سایت جعلی نشریات” برای نشریاتی که به صورت کاغذی منتشر می شوند و نسخه الکترونیک ندارند ایجاد می شوند.
2. دیسیپلین یا اسکوپ نشریه: یکی از روش های ساده برای تشخیص نشریات دیسیپلین یا اسکوپ نشریه است. برای تشخیص “وب سایت جعلی نشریات” با استفاده از این روش کافی است نشریه را در یکی از پایگاه های نمایه سازی نشریات مانند ISI یا ISC جست و جو نماییم و دیسیپلین یا اسکوپ آن را استخراج نماییم و آن را با اسکوپ مقالات چاپ شده توسط وب سایت مقایسه کنیم. به عنوان مثال نشریه ای که در مورد سیاست است نمی تواند مقالات برق چاپ کند، زیرا به محض انجام این کار از فهرست پایگاه نمایه ساز (ISI یا ISC) حذف خواهد شد. قطعاً یک ژورنال معتبر برای دریافت چند صد دلار حاضر نخواهد بود اعتبار خود را از دست دهد و در صورت مشاهده چنین رویدادی مطمئن باشید شما با یک “وب سایت جعلی نشریات” رو به رو هستید.
3. آرشیو سازی با استفاده از مقالات منتشر شده: این هم یکی از روش های ساده برای تشخیص “وب سایت جعلی نشریات” است. چیزی که برای داشتن یک “وب سایت جعلی نشریات” تعدادی مقاله است. قطعاً یک وب سایت در ابتدای امر مقاله ای برای چاپ دریافت نمی کند لذا برای ایجاد آرشیو نیاز دارد تا تعدادی زیادی مقاله آپلود نماید. اما این مقالات از کجا به دست می آیند؟ قطعاً فردی که حاضر است از طریق “وب سایت جعلی نشریات” کسب درآمد نماید هزینه ای نیز برای نگارش مقاله صرف نمی کند، بلکه اقدام به کپی مقالات منتشر شده سایرین می نماید تا با این روش به بازدید کننده القا نماید که مقالات موجود در وب سایت مقالات واقعی هستند. برای استفاده از این روش جهت تشخیص “وب سایت جعلی نشریات” جست و جوی عناوین مقالات یا بخشی از چکیده شما را از جعلی بودن یا نبودن وب سایت آگاه می سازد.
4. آدرس های اینترنتی نامتعارف: این روش نیز یکی از راه های ساده برای تشخیص “وب سایت جعلی نشریات” است. با توجه به اینکه ثبت دامنه اینترنتی در بسیاری از کشورها نیازمند ارائه مدارک شناسایی است و ایجاد “وب سایت جعلی نشریه” موجب پیگرد قانونی است لذا متقلبین برای “وب سایت جعلی نشریه” خود از سرویس دهندگان وبلاگ یا زیر دامنه های وب سایت دیگر استفاده می کنند.
5. تنوع مولفین: این روش ساده و قطعی نیست اما می تواند به صورت ابزار کمکی مورد استفاده قرار گیرد. برای استفاده از این روش کافی است به نسخه های منتشر شده نشریات مراجعه نمایید. به عنوان مثال اگر در یک نشریه خارجی، فقط مقالات ایرانی ببینیم احتمال اینکه با “وب سایت جعلی نشریه” رو به رو شده باشیم بالاست.

البته روش های فوق تنها راه های شناسایی “وب سایت جعلی نشریه” نیستند و روش های دیگری نیز وجود دارند.