بلوغ: انتقال جسمانی به بزرگسالی

تغییراتی که هنگام بلوغ روی می‌دهند، چشمگیرند. فرایندهای هورمونی تحت تأثیر وراثت، رشد بلوغ را تنظیم می‌کنند. دخترها که از زمن چیش از تولد، رسش جسمانی پیشرفته‌ای، داشته‌اند، به متوسط دو سال زودتر از پسرها بالغ می‌شوند.

تغییرات هورمونی

تغییرات هورمونی زیربنای بلوغ، به تدریج روی می‌دهند و از ۸ یا ۹ سالگی جریان دارند. ترشح هورمون رشد (GH) و تیروکسین افزایش می‌یابد در و به افزایش فوق العاده اندازه بدن و رسش استخوان بندی می‌انجامد.

رسش جنسی را هورمون های جنسی کنترل می‌کنند. گرچه ما استروژن ها را هورمون های زنانه و آندروژن ها را هورمون های مردانه می‌دانیم، ولی هر دوی آنها در هر جنس، اما به مقدار متفاوت، وجود دارند. بیضه های پسر مقدار زیادی تستوستروت آندروژن ترشح می‌کنند که به رشد عضلانی، موی بدن و صورت، و ویژگی های جنسی مردانه دیگر منجر می‌شود. آندروژن ها (به ویژه تستوسترون در پسرها) به افزایش اندازه بدن کمک می‌کند.

استروژن ها که توسط تخمدان‌های دختر ترشح می‌شوند، باعث می شوند که پستان‌ها، رَحِم، و واژن رشد کنند، بدن ویژگی‌های زنانه به خود بگیرد. استروژن ها به تنظیم چرخه قاعدگی نیز کمک می‌کنند.

تغییرات بلوغ دو نوع هستند: رشد کلی بدن و رسش ویژگی های جنسی.

هورمون های مسئول رسش جنسی، بر رشد بدن نیز تأثیر می‌گذارند و باعث می‌شوند که بلوغ، دوره بیشترین تمایز جنسی از دوره پیش از تولد به بعد شود.

رشد بدن

اولین نشانه بیرونی بلوغ، افزایش سریع قد و وزن است که جهش رشد (growth spurt) نامیده می‌شود.

الف) تناسب بدن

در طول بلوغ، روند سری-پایی رشد نوباوگی و کودکی، برعکس می شود. ابتدا رشد دست ها و پاها و سپس رشد تنه شتاب می‌گیرد که همین افزایش قد نوجوانان را توجیه می‌کند. این الگو توضیح می‌دهد که چرا نوجوانان در آغاز بدقواره و بی تناسب به نظر می‌رسند- لنگ دراز با دست و پای خیلی بزرگ.

ب) ترکیب عضله- چربی و تغییرات درونی دیگر.

پسرها خیلی بیشتر از دخترها نیروی عضلانی کسب می‌کنند، تفاوتی که به عملکرد ورزشی برتر پسرهای نوجوان کمک می‌کند.

رشد حرکتی و فعالیت بدنی

بلوغ سبب می‌شود که عملکرد حرکتی درشت بهبود یابد، ولی الگوی تغییر در دخترها و پسرها تفاوت دارد. پیشرفت دخترها کُند و تدریجی است و در ۱۴ سالگی وضعیت ثابتی به خود می‌گیرد. در مقابل، پسرها در نیرو، سرعت، و استقامت جهش قابل ملاحضه ای نشان می‌دهند که در طول سال های نوجوانی ادامه می‌یابد.

رسش جنسی

همراه با رشد سریع بدن، در ویژگی های جسمانی مربوط به عملکرد جنسی نیز تغییراتی روی می‌دهند. برخی از این تغییرات که ویژگی های جنسی نخستین نامیده می‌شوند، اندام های تولیدمثل را در برمی‌گیرند. تغییرات دیگر، به نام ویژگی‌های جنسی ثانوی، در بیرون بدن قابل مشاهده هستند و علائم دیگر رسش جنسی را تشکیل می‌دهند(برای مثال، رشد پستان در زنان و ظاهر شدن موی زیر بغل در هر دو جنس).