اذن در لغت | تعریف واژه اذن

از بررسى كتاب‏هاى گوناگون لغت، چنين برمى‏آيد كه اذن از نظر لغوى به سه معناى زير به كار مى‏رود: الف – اِعلام: چنان كه قرآن مى‏فرمايد: …فأذنوا بحرب من اللَّه و رسوله.

ب – اباحه و رخصت: چنان كه در آيه فانكحوهنّ بإذن أهلهنّ، به همين معناست.

ج – امر و فرمان: مثلاً در آيه أنزله على قلبك بإذن اللَّه، در همين معنا به كار رفته‏است.

برخى از نويسندگان، تنها به ذكر معناى نخست اكتفا كرده‏اند، و اين به دليل اهميت آن معناست. غير از آن‏چه ياد شد، معانى ديگرى مثل اراده و استماع نيز براى اذن ذكر شده است.

بعضى از فرهنگ نويسان براين باورند كه واژه اذن در قرآن در معانى متعددى، از جمله اجازه، اراده، اطاعت و علم به كار رفته است؛ ليكن به نظر مى‏رسد بعضى از اين معانى به سه معناى بالا قابل ارجاع باشد. از بررسى واژه اذن در كتاب‏هاى لغت مى‏توان دريافت كه اذن به معناى اعلام بيشتر با حرف با، به معناى اباحه و رخصت غالباً با حرف فى و به معناى استماع در اكثر موارد با حرف الى متعدى مى‏شود. به نظر مى‏رسد از بين معانى ذكر شده، معناى اعلام ريشه معناى اصطلاحى اذن باشد؛ يعنى اذن در اصل به معناى اعلام بوده، اما بر اثر كثرت استعمال، در معناى اعلام رضايت و رخصت نيز به كار رفته است.

ايذان به معناى اذن دادن و استيذان به معناى اذن گرفتن مى‏باشد. اذن دهنده را اذن و كسى را كه به او اذن داده مى‏شود، مأذون مى‏نامند.