هویت ملی

هویت از مفاهیم اساسی است. روشنفکران ایرانی، از طریق تأمل در بحران های زمانه خویش، در پی آن هستند که پاسخی به مسئله هویت بدهند. «هويت به معناي چه كسي بودن، از نياز طبيعي انسان به شناخته شدن و معرفي شدن به چيزي يا جايي نشئت مي‌گيرد».

اسمیت می گوید: «بازتولید دائمی ارزش ها، نمادها، خاطران، اسطوره ها و نسبتهایی که میراث متمایز ملتها را تشکیل می دهند و تشخیص هویت افراد با آن الگو و میراث و عناصر فرهنگی اش».

«بنابراین با کاربست نگرش «تداوم و تغییر» اسمیت در مورد هویت ملی ایران می توان چنین نتیجه گرفت که هویت ملی ایران ضمن حفظ اصول سنتها و فرهنگ باستانی و ملی-تاریخی خود در دو نقطه عطف تاریخی عناصر جدیدی را به درون هویت ملی خود پذیرفته است اولین نقطه عطف پذیرش خودآگاهانه شریعت اسلام به عنوان جایگزین دین زرتشتی است که از آن پس اسلام جزو عناصر هویت ملی ایرانی شد و نقطه عطف دوم پذیرش اندیشه سبک حکومت دموکراتیک و مشروطه و نظام سیاسی مدرن به عنوان جایگزین نظام موروثی پادشاهی بود که با تحولات مردم سالارانه عصر مدرن سازگاری نداشت . بنابراین هویت ملی ایران ضمن حفظ اصول تاریخی فرهنگی و باستانی خود دو رکن هویتی دیگر را به عنوان ارکان هویت ملی به صورت خودآکاهانه پذیرفته است که نشانه ثبات هویتی در عین تحول خودآگاهانه است ».