سابقه خاطره نویسی در ادب فارسی به زمانهای گذشته بر میگردد برای مثال «اسرار التوحید فی مقامات شیخ ابوسعید» نوشته محمد بن منور از جهت موضوع در شمار زندگینامه ها و از حیث تدوین و قالب نوعی خاطره نگاشته و از لحاظ پرداخت و زبان و لطافت ها و هنر ورزیهای بیانی اثری ادبی شناخته می شود. همچنین تاریخ بیهقی از جهت نحوه گردآوری و نگارش و نقش نویسنده در تصنیف گونهای خاطره نگاشته به لحاظ موضوعی اثری تاریخی و از حیث واژگان نوع پرداخت و انشاء و سبک نمونه نادر و فاخر نثر فارسی به شمار می رود نیز کتاب «نفثه المصدور» به جهت موضوعی ذیل آثار تاریخی و از حیث حادثه و نقش نویسنده در آن حسب حال و در مجموع یکی از آثار کلاسیک نثر فارسی شناخته میشود.
خاطره گویی و خاطره نویسی وقتی در یک جامعه یا دوره رواج می یابد که «من فردی» و جمعی در آن جامعه هویت یافته باشد و انسانها به استقلال شخصیتی و نقش فردی خود وقوف یافته باشند. خاطره نویسی در معنای متعارف آن در ایران از زمان قاجار به وجود آمد و انقلاب مشروطیت به آن وسعت بخشید و حتی در روش و نگرش تاریخ نگاری سنتی ایران تاثیری شگرف به وجود آورد.