منطق فازی | تصميم گيري فازي | دلایل استفاده از منطق فازی

منطق فازی

منطق فازي گونه اي بسيار مهم از منطق است كه توسط استاد ايراني پروفسور لطفي زاده در سال ۱۹۶۵ مطرح شد و به طور جدي در مقابل منطق دودويي ارسطويي قرار گرفت و اين منطق نه تنها در حوزه تئوري بلكه در صنعت نيز به كار رفته و پژوهشگران زيادي را مشغول به تحقيق در اين زمينه كرده است.

منطق فازي در ابتدا به عنوان روشي براي پردازش اطلاعات معرفي شد كه عضوهاي يك مجموعه علاوه بر دو حالت قطعي عضو بودن و نبودن حالت بين اين دو را نيز تعريف مي كردند. فازي به جاي پرداختن به صفر و يك، از صفر تا يك را مورد بررسي و تحليل قرار مي دهد. به بيان ديگر مجموعه اي كه در منطق ارسطويي داراي دو عضو صفر ويك است در منطق فازي به مجموعه اي با بي نهايت عضو كه داراي مقاديري از صفر تا يك هستند تبديل مي شود و بدين صورت منطق فازي به اعمال و طرز فكر آدميان بيشتر نزديك مي شود.

تصميم گيري فازي

در تفكر كلاسيك تصميم گيرنده براي تصميم گيري به آگاهي عميق و همه جانبه از شرايط موجود نيازمند است. اما با ظهور تفكر فازي اين مشكل تا حد زياد ي مرتفع گرديد و تصميم گيرندگان توانستند با به كار گيري فنون ارائه شده در منطق فازي به تصميم گيري در شرايط مبهم بدون نياز به اطلاعات كامل و اعداد قطعي بپردازند. در حالت قطعي كه به آن شرايط اطمينان كامل نيز مي گويند ضريب اطمينان داده ها صد درصد است. مفهوم فازي يك مفهوم عام از مفاهيم سربسته و مبهم است. سربسته مفاهيمي هستند كه درك آنها با عبارات توضيحي همراه است و مفاهيم مبهم مفاهيمي هستند كه حد و مرز آنها مشخص است. براساس استدلال، تحليل اين نوع مفاهيم با منطق فازي امكان پذير است  .

به علت عواملي نظير عدم اطلاعات دقيق و ناقص، ذهنيت و زبان شناسي كه با درجه كم و زياد در زندگي واقعي نقش دارند تصميم گيري فرايند مشكلي مي باشد. اين عوامل نشان مي دهند كه فرايند تصميم گيري در يك محيط فازي و منطق فازي است. در اين مقاله نيز به علت اينكه نمي توان اطلاعات را دقيق بيان نمود از تصميمم گيري و مدل هاي فازي استفاده شده است. تفاوت شرايط فازي با عدم اطمينان كامل در اين است كه در حالت فاز ي ميتوان تابع تعلق براي اندازه گيري مفاهيم يا مجموعه هاي مبهم تعريف كرد؛ در صورتي كه در شرايط عدم اطمينان كامل، تابع احتمال و تابع تعلق براي داده ها قابل تعريف نيست.

دلایل استفاده از منطق فازی

می توان دلایل استفاده گسترده از منطق فازی را در موارد ذیل خلاصه نمود:

1. منطق فازی از نظر مفهومی بسیار ساده می باشد؛ زیرا مفاهیم ریاضی مورد استفاده در استدلال فازی بسیار ساده هستند.
2. منطق فازی بسیار انعطاف پذیر است. در واقع به آسانی می توان یک سیستم فازی را برای حل یک مسئله جدید سازماندهی نمود و نیازی به طراحی دوباره سیستم وجود ندارد.
3. منطق فازی توان تحمل داده های غیر دقیق فازی را به شکل مطلوبی دارا می باشد. با نگاه دقیق به هر چیزی، متوجه نوعی نادرستی در آن می شویم و منطق فازی از این مفهوم یک پردازش سازمان یافته می سازد.
4. منطق فازی دارای قابلیت مدل سازی توابع غیرخطی پیچیده می باشد. می توانیم برای برقراری ارتباط بین هر مجموعه از داده های ورودی و خروجی، از سیستم فازی استفاده کنیم. این فرآیند از طریق تکنیک هایی نظیر ANFIS بسیار ساده می شود.
5. منطق فازی بر مبنای تجربه متخصصان عمل می کند. برخلاف شبکه های عصبی که داده های آموزشی را دریافت کرده و مدل های مبهم تولید می کنند، منطق فازی به ما اجازه می دهد تا بر تجربه متخصصانی که شناخت دقیقی از سیستم مورد بررسی دارند، تکیه نماییم.
6. منطق فازی با تکنیک های کنترلی مرسوم قابل ادغام است. سیستم های فازی الزاماً جایگزینی برای روش های کنترلی نیستند؛ بلکه در بسیاری از موارد سیستم های فازی، پیاده سازی سیستم های کنترلی را تکمیل و تسهیل می کنند.
7. منطق فازی بر مبنای زبان طبیعی می باشد. اصول این منطق بر مبنای نوع ارتباط بشر است. از آنجا که منطق فازی بر پایه ساختارهای توصیف کیفی در زبان روزمره استوار می باشد، استفاده از آن بسیار ساده است.