ساختار سازمان های آینده | سازمان های تطبیقی | شرکت های تخت | شرکت های توخالی | شرکت های مجازی

احتمالاً سازمان­های آینده با سازمان­های گذشته (یا حتی کنونی)، تفاوت چشمگیری خواهند داشت. پیتر دراکر (۱۹۹۸)، تغییر از “سازمان­های دستوری و کنترلی^[۱]” به سمت ” سازمان­های اطلاعات- محور”^[۲] نحوه کسب و کار سازمان­ها را تغییر داده است. این تغییرات، ساختار سازمانی جدیدی (مبتنی برارتباطات و جریان اطلاعات) را می­طلبد و تفکرات مدیریتی را در قالب الگوهای جدیدی می­برد که کاملاً با فلسفه­های غالب مدیریتی قرن نوزدهم و هجدهم متفاوت است.

فاین و سنت کلیر (۱۹۹۶)، کاربرد تکنولوژی اطلاعات در تولید مدرن را به صورت زیر دسته بندی می­کنند:

• تکنولوژی­هایی که ساختار فعلی کسب و کار گسترش می­دهند.
• سیستم­های مراقبت که به کادر فروش امکان می­دهد تا تولید کارخانه را با دقت بیشتری بر نیازهای مشتریان تطبیق داده و تقاضا را با دقت بیشتری پیش بینی کند.
• سیستم­های کارآموزی داخلی و مدیریت خدمات (که تخصص مهندسان کارخانه را به تمامی تکنسین­های فعال در نمایندگی­های فروش کالاها شرکت، منتقل می­کند).
• سیستم­های خدمات پس از فروش، که به بخش­های تبلیغات و بازاریابی شرکت متصلند.
• تکنولوژی­هایی که روند تحولات فعلی (به سمت ساختار توزیع غیرسنتی)، را تسریع می­کنند.
• سیستم­های ارتباط با مشریان (از طریق اینترنت یا دیگر رسانه­های مشتری گرای مشابه) که سازمان­های واسطه و سفارش گیر را به سازمان اقتصادی کارآمد تبدیل می­کنند (و شدیداً از نفش سنتی نمایندگی­های فروش در معاملات می­کاهند).
• سیستم­هایی همچون کانال­های خرید تلفنی یا کاتالوگ­ها.
• سیستم­های خرده فروشی که به واسطه­های عمده اجازه می­دهد که موقعیت خود را تحکیم کنند (مثل سیستم­هایی که خرده فروشان عمده نظیر وال- مارت را تقویت و حمایت می­کنند).

سازمان­های تطبیقی^[۳]: فشار تغییرات محیط بر سازمان­ها، باعث شده تا آنها با طراحی ساختاری انعطاف پذیرتر و تطبیقی، به این تغییرات واکنش نشان دهند. لازمه این امر، حذف چارت سازمانی صلب و سنتی با هدف جایگزینی سیستمی چالاک­تر است. سیستمی که قابلیت پاسخگویی به تقاضا­ها را داشته باشد. مدیریت تغییر، واکنش سریع ساختار سازمان را می­طلبد. بنابراین ساختاری لازم است که تشکیل تیم­ها و شبکه­های درون و برون سازمانی را تسهیل کند. ساختاری که، امکان تشکیل تیم­ها، انتلافات و پیمان­ها را (برای پیشبرد پروژه­ها)، فراهم آورد. مسئولان پروژه­ها اختیار می­یابند تا تصمیم گیری کنند و مرز بخش­ها و واحدهای وظیفه­ای را درنوردند. آنها تشویق می­شوند تا برای انجام کارشان از پشتیبانی کمک بگیرند. خواه این پشتیبانی از درون یا بیرون از مرزهای سازمانی باشد.

سازمان­های تطبیقی، گونه­های متفاوتی دارند (که سازمان­های ماتریسی و سازمان­های افقی را نیز شامل می­شود). خودرو سازان، شرکت­های دارای تکنولوژی­های پیشرفته و سازمان­های پیشرو (در تطبیق با محیط جدید). همواره زیر ساخت­ها و سیاست­های خود را تغییر می­دهند. بسیاری از آنها دست به تجدید ساختار می­زنند تا به سازمانی تطبیقی تبدیل شوند.

شرکت­های تخت^[۴]: بسیاری از سازمان­ها از تعداد لایه­های مدیریتی خود کاسته­اند تا ساختار سازمانی تخت­تری داشته باشند. در سازمان­های تخت، اکثر پست­های مدیریت میانی حذف می­شوند. مطالعات نشان داده که تعداد لایه­های مدیریتی شرکت­های موفق (براساس شاخص عملکرد مالی بلند مدت)، اکثراً چهار لایه کمتر از شرکت­های ناموفق بوده است (۱۹۹۸،”Middle Managers”).

شرکت­های توخالی^[۵]: سازمان­هایی که از فعالیت­های تولیدی دست کشیده و به بازاریابی برای دیگر تولید کنندگان (اغلب تولید کنندگان خارجی)،پرداخته­اند. شرکت­های امریکایی زیادی برای بازاریابی کالاها ساخت آسیا یا بلوک شرق سابق، تأسیس شده­اند این شرکت­ها فاقد تجهیزات تولیدی و نیروی کار مستقیم هستند بعضی از شرکت­های بزرگ چند ملیتی هم در حال خالی شدن هستند.

شرکت­های مجازی^[۶]: شبکه­ای از شرکت­ها را که از طریق تکنولوژی اطلاعات به یکدیگر پیوسته و مرتبط باشند. شرکت مجازی می­نامند. روابط این شرکت­ها می_­تواند دائمی یا موفق باشد. شکل­گیری این شرکت­ها برای بهره برداری از فرصت­های خاص (یا نوظهور) است. این شرکت­ها منابع، مهارت­ها و دسترسی به بازارشان را به اشتراک می­گذارند. موفقیت آنها در گرو قدرت مدیران در ردیابی فرصت­ها، عقد پیمان با شرکا، ارائه راه حلی برای مشتریان و طراحی سیستمی است که اشتراک منابع و تقسیم دستاوردهای شرکا را بهینه کند.

[۱]- Command – and Control Organization

[۲]- information- based Organization

[۳]_Adaptive Organizations

[۴]- Shallow Corporation

[۵]-Hollow Corporation

[۶]-Virtual Corporation