اکستروژن
اکستروژن یک فرآیند تغییر شکل برای تولید قطعات یکپارچه میباشد که در آن ماده تحت فشار زیاد سیلان پیدا میکند. در صورتی که در شکلدهی سرد شرایط خاصی مانند نیاز به نیروی زیاد پرس، درجه تغییر شکل بالا و غیره موجود باشد قطعه خام تا دمای آهنگری گرم میشود. فرآیند اکستروژن بر طبق استاندارد DIN8583، به عنوان یک فرآیند تغییر شکل فشاری در فرآیندهای تولیدی تقسیم بندی می شود. در اکستروژن عموماً تمامی قطعه در فرآیند شکلدهی شرکت می کند. لقمه در ماتریس قرار میگیرد و به وسیله اعمال فشار بر روی آن از طریق سنبه، لقمه شکل مقطع خروجی را به خود می گیرد و از قالب خارج می شود.
کاربردهای اکستروژن
با این روش می توان مقاطع متفاوتی از مواد مختلف ایجاد کرد. بسته به شرایط اکستروژن از قبیل نیرو، دما، جریان مواد،صافی سطح و غیره، روشهای مختلف اکستروژن برای تولید قطعات مختلف استفاده می شود. معمولاً از اکستروژن سرد برای تولید قطعات نزدیک به قطعه نهایی، قطعات توپر یا قطعات تو خالی با شکل های گوناگون استفاده می شود. قطعات تولیدی با اکستروژن گرم از دقت کمتری برخوردار هستند و به علت تشکیل پوسته سطحی ناهموار در اغلب موارد، نیاز به عملیات ثانویه دارند. این روش برای تولید پروفیل های توپر و تو خالی از جنس آلومینیوم، مس و فولاد معمول تر می باشد.
مزایای روش اکستروژن
- صرفه جویی در مواد اولیه: در اکستروژن معمولاً نیاز به عملیات ثانویه کمتری برای تولید قطعات می باشد. به علاوه در این روش قسمت عمده ماده به محصول تبدیل می شود.
- تولید انبوه: روش اکستروژن یک روش سریع و کاربردی برای تولید انبوه قطعات می باشد.
- تلرانس ابعادی و کیفیت سطح خوب: قطعات تولید شده به این روش معمولاً به شکل نهایی نزدیک هستند. در اغلب موارد محصولات نیاز به پرداخت یا ماشینکاری و غیره ندارند. به ویژه در روش اکستروژن سرد دقت نهایی بسیار بهتر از سایر روش ها می باشد.
- بهبود خواص مکانیکی: در فرآیند اکستروژن ماده وارد منطقه کار سختی شده و ساختار کریستالی فشرده و متراکم پیدا می کند. در فرآیندهای شکل دهی سرد کیفیت سطح و خواص مکانیکی فولاد بهبود می یابد.
محدودیتهای روش اکستروژن
- تجهیزات فرآیند: اکستروژن روشی سنگین و پر هزینه می باشد. اکستروژن نیاز به تجهیزات گران قیمت در بخش ابزار، ماشین آلات، تجهیزات جانبی و … دارد.
- شکل قطعات: اشکال ایجاد شده در روش اکستروژن معمولاً قطعاتی مشخص و معین نظیر پروفیل های گرد، چهار گوش، شش گوش، لوله و غیره است. تولید قطعات نامتقارن به خصوص با ضخامت دیواره متفاوت نیاز به ابزارهای پیچیده تری دارد.
- محدودیت مواد: به دلیل خواص شکل پذیری و توانایی تحمل فشار در ابزار اکستروژن، این روش تنها برای شکل دهی فلزات خاصی ممکن می باشد.
- محدودیت های ابعادی: نسبت های سطح مقطع و طول محصول و لقمه نسبت های مشخصی می باشد.
- تولید اقتصادی: این روش تنها برای تولید انبوه مقرون به صرفه می باشد.