تبخیر | تبخیر از سطوح آزاد آبی

تبخیر

تبخير فرآيندي است كه در نتيجه آن آب از خاك و توده­ هاي آب موجود در كره زمين به اتمسفر باز مي­ گردد. اهميت تبخير از آنجا آشكار مي­ شود كه سالانه ميليون ­ها مترمكعب آب­هاي شور و شيرين موجود در درياها و درياچه­ هاي طبيعي و درياچه­ هاي مصنوعي سدها و غیره تبخير يافته و به هدر مي ­روند. انجام فرآيند تبخير در درياچه­ ها و مخازن سبب تغيير در فرآيند گردش هيدرولوژيكي آب در طبيعت آن منطقه مي­ شود. اين موضوع باعث تغيير شديد در اكوسيستم ­هاي درياچه و افزايش شديد در غلظت آب نمك درياچه مي ­گردد. تبخير، مولفه لازم در هر ارزيابي بيلان آبي براي برنامه ­هاي مختلف منابع آب، طراحي، بهره­ برداري و مباحث مديريتي شامل هيدرولوژي، كشاورزي، جنگلداري، آبياري، پيش بيني جريان رودخانه، و مطالعه و مدل­سازي اكوسيستم درياچه است. اين پديده در ميان مولفه­ هاي چرخه هيدرولوژيكي، شايد دشوارترين آن ها به دليل فعل و انفعالات پيچيده ميان مولفه­ هاي سيستم خاك-گياه-اتمسفر مي­باشد.

تبخیر از سطوح آزاد آبی

تبخیر از سطوح آب آزاد کاربردهای متعددی دارد. تبخیر از دریاچه ­ها، مخازن و برکه­ ها در بهره ­برداری بهینه از منابع آب مؤثر است. در تبخیر از حوضچه ­های تبخیر و استخرهای خورشیدی برای طراحی این سیستم ­ها حائز اهمیت است.به طور کلی از چهار روش برای تخمین تبخیر استفاده می­ شود:

الف) روش­ های تجربی که از پارامترهای هواشناسی استفاده کرده و عموما بر پایه قانون دالتون می­ باشد.

ب) روش بیلان آب که بستگی به تخمین جریان ورودی و خروجی دارد.

ج) روش بیلان انرژی که نیازمند تعیین تمامی اجزای موجود در رابطه با موازنه انرژی می­باشد.

د) روش­های ترکیبی برای تخمین تبخیر.

در استفاده از روش­های تجربی عوامل بی شماری وجود دارند که می ­بایستی در تخمین تبخیر از سطح آزاد آب مد نظر قرار گیرند. در این میان مهم­ترین عوامل شامل سطح، عمق آب و شرایط محیط اطراف می ­باشد. معمولا هر چه سطح از وسعت بیشتری برخوردار باشد، میزان تبخیر کمتر خواهد شد، زیر ا آب افزوده شده به هوا طی فرایند تبخیر ماهیت هوا را نیز تغییر می­ دهد. عمق بر دمای آب تأثیر می ­گذارد و بخصوص عمق­های بیشتر موجب سیکل­ های سالانه دمای آب می­ شود که از سیکل دمای هوا عقب تر می­ باشند. میزان تبخیر از سطح آب­ها معمولا در مناطق خشک، بویژه در مناطقی که جریان­های افقی انتقال حرارت به میزان قابل ملاحظه ­ای وجود دارد، نسبت به مناطق مرطوب بیشتر خواهد بود.