تفاوت مرابحه و فروش اقساطی

در بانک‌های کشور از فروش اقساطی به عنوان یکی از ابزارهای طراحی شده بر مبنای نسیه استفاده می‌شود، ولی مرابحه از لحاظ موضوع، دامنه کاربرد و نیز تنوع در شیوه‌های پرداخت، جامع‌تر و کامل‌تر از فروش اقساطی است و می‌تواند جایگزین مناسبی برای آن باشد، برخی از مهمترین تفاوت‌های این دو ابزار به شرح زیر است:

الف) فروش اقساطی: به لحاظ کاربرد موضوعی فقط برای کالاهای محدود و معینی قابل استفاده است.^[۱] در حالی که مرابحه منحصر به کالای خاص نیست و می‌توان از آن برای تمامی کالاهای مصرفی و با دوام مورد نیاز خانوارها، مواد اولیه، کالاهای واسطه‌ای و سرمایه‌ای موسسات تولیدی، صنعتی و بازرگانی استفاده نمود^[۲]

ب) مرابحه علاوه بر پوشش گسترده کالاها برای خرید خدمات مورد نیاز خانوارها، موسسات تولیدی، صنعتی و حتی بازرگانی نیز قابل استفاده است، در حالیکه در فروش اقساطی چنین امکانی وجود نداشت^[۳]

ج) به لحاظ شیوه پرداخت، فروش اقساطی عموماً شیوه‌ی پرداخت اقساطی تدریجی را مورد توجه قرار داده است در حالی که مرابحه شیوه‌های دیگر پرداخت در عقد بیع شامل بیع نقدی، بیع نسیه دفعی و بیع نسیه اقساطی را در بر می‌گیرد^[۴]

د) از قابلیت‌های دیگر مرابحه می‌توان به امکان طراحی و انتشار اوراق مرابحه (صکوک مرابحه) براساس آن اشاره نمود.

[۱]در بخش نیازهای خانوار شامل خودرو و لوازم خانگی و در بخش موسسات تولیدی و صنعتی برای خرید وسایل تولید، ماشین ‌آلات و تاسیسات، مواد اولیه، ابزار کار و لوازم

[۲]موسویان، سید عباس، امکان سنجی کاربرد مرابحه در بانکداری برون ربا، فصلنامه روند پژوهش‌های اقتصادی سال نوزدهم، شماره ۵۹، ۱۳۹۰، ص ۴۴

[۳]موسویان، منبع پیشین، ص ۴۴

[۴]همان