انواع کلاچ

انواع کلاچ

به طور کلی کلاچ ها به دو دسته اصطکاکی و غیر اصطکاکی تقسیم می شوند که هر دسته می تواند ساده و یا مجهز به یک سیستم کنترلی الکترونیکی باشد یک کلاچ کنترل شده دارای عملکرد بهتر و طول عمر بیشتر است.

کلاچهای غیر اصطکاکی را می توان به انواع مختلفی تقسیم کرد از جمله:

کلاچ بدون لغزش: اين نوع کلاچها دو حالت دارند؛ حالت خلاصي و حالتي که کلاچ کاملا درگير است. بنابراين در اين حالت لغزش يا سايش در کلاچ به هيچ عنوان مشاهده نمي شود.

کلاچ يکطرفه: اين کلاچها در گردش از يک طرف همانند کلاچ بدون لغزش عمل مي کند، اما اگر چرخش در جهت مخالف صورت گيرد دو صفحه کاملا روي هم سر مي خورند و هيچگونه انتقال نيرويي صورت نمي گيرد؛

کلاچ یا کوپلینگ هيدروليک: در اين نوع کلاچها نيرو از يکي از صفحات به سيال و سپس از سيال به صفحه متحرک مورد نظر منتقل مي شود. يک کوپلينگ یا کلاچ هيدروليکي شامل يک پمپ (ايمپلر) و يک توربين با پره هاي داخلي است که روبروي هم قرار گرفته اند. پمپ بوسيله يک صفحه به فلايويل متصل است و توربين نيز به شافت ورودي گيربکس متصل مي شود.

کلاچهای اصطکاکی: اساس عملکرد اين کلاچها درگيري دو صفحه داراي ضريب اصطکاک نسبتا بالاييست که اين درگيري سبب انتقال نيرو از يکي از صفحات به صفحه ديگر مي شود. معمولا دارای دو صفحه نمدی هستند که میتوانند باهم کاملا درگیر شده و یا در حالت درگیری نسبی (نیم کلاچ) قرار گرفته و قسمتی از توان را منتقل کنند که البته در این حالت تحت سایش قرار میگیرند.

کلاچ مخروطی(Cone Clutch): در اين کلاچها همانگونه که از اسم آن پيداست سطوح اصطکاکي به شکل مخروطي هستند. هنگامي که کلاچ در گير مي شود، گشتاور از طريق فلايويل که سطح داخلي آن به شکل مخروطي است به سطح مخروطي ديگري که درون فلايويل جاي مي گيرد منتقل مي شود.

کلاچ تک صفحه اي (Single Plate Clutch): در اين نوع کلاچ، صفحه اصطکاکي بين فلايويل و صفحه فشارنده نگهداشته مي شود و نيروي اعمالي توسط صفحه فشارنده سطوح را به هم مي چسباند. اين نيروي اعمالي از طريق يک پدال که بوسيله پاي راننده فشرده مي شود بوجود مي آید.

کلاچ تک صفحه اي با فنر ديافراگمي (Diaphragm Spring Clutch): اساس کار اين نوع کلاچها همانند کلاچ تک صفحه اي است با اين تفاوت که در اينجا بجاي فنرهاي پيچشي از فنر ديافراگمي استفاده مي شود؛ اين فنرها در حالت عادي به شکل مخروط ناقص هستند، اما هنگامي که فشرده مي شوند حالت تخت به خود مي گيرند.

کلاچ چند صفحه اي یا مولتی دیسک: عملکرد اين کلاچ همانند کلاچ تک صفحه اي است با اين تفاوت که در اينجا بجاي يک صفحه کلاچ، به تناسب گشتاور انتقالي مورد نظر از چندين صفحه اصطکاکي استفاده مي شود. اين امر باعث مي شود که کلاچ بتواند گشتاور بزرگتري را منتقل کند. بنابراين اين کلاچها بيشتر در خودروهاي سنگين يا خودروهاي مسابقه اي که به انتقال گشتاور بزرگتري نياز دارند، مورد استفاده قرار مي گيرد.

کلاچ نيمه گريز از مرکز (Semi-Centrifugal Clutch): در اين نوع کلاچها، فنرها براي انتقال گشتاور در سرعتهاي معمولي طراحي مي شوند، در حاليکه در سرعتهاي بالاتر نيروي گريز از مرکز به انتقال گشتاور کمک مي کند. در اين کلاچها نيروي گريز از مرکز از طريق وزنه هايي بوجود مي آيد که همراه ساير اجزا دوار کلاچ مي گردند.

کلاچ گريز از مرکز (Centrifugal Clutch): در اين نوع از کلاچها بر خلاف کلاچهاي نيمه گريز از مرکز، تنها از نيروي گريز از مرکز براي اعمال فشار بر روي صفحات و درگير کردن کلاچ استفاده مي شود.این نوع کلاچ در خودروهای کنونی به طور گسترده مورد استفاده است.