بیشتر دانشجویان در هنگام دفاع از پایان نامه، در بیان آنچه که میخواهند مطرح کنند دچار مشکل میشوند و نمیتوانند آنچه را که میخواهند، ارایه کنند، لذا جا دارد که شوراهای تحصیلات تکمیلی، استاد راهنما یا مشاور با مشخص کردن نکته های مورد نظر خود و زمان پیشنهادی برای هریک نکته ها در پایاننامه دانشجو را هدایت کنند که قبل از دفاع براساس زمان پیشنهادی مطالب مورد نظر را تهیه کرده و ارایه نمایند. استاد راهنما میتواند از دانشجو بخواهد که قبل از دفاع، ارایه خود را به صورت آزمایشی ضبط کند و به استاد ارایه کند تا او به طور واقعی و عینی در جریان چگونگی ارایه دانشجو قرار گیرد و تذکرهای لازم را درباره محتوا و شیوه دفاع او بیان کند.
در جدول (۱) راهنمای کلی برای موضوع هایی که باید در جلسه دفاع بر آنها تاکید شود همراه با زمان پیشنهادی برای هریک از آنها آورده شده است:
ردیف | موضوع | شرح فعالیت در جلسه دفاع | زمان (دقیقه) |
۱ | مقدمه | مقدمه، تقدیر و تشکرهای اولیه | ۵ |
۲ | تشریح مساله و مبانی نظری تحقیق | بیان مساله پژوهش و ابعاد آن تشریح چارچوب نظری، (متغیر ها، تعریف ها…) | ۱۵-۱۰ |
۳ | بیان روش شناسی و فرایند تحقیق | دلایل انتخاب روش پژوهش مورد نظر روش نمونه گیری، حجم نمونه ابزار گردآوری دادهها و چگونگی تعیین روایی و اعتبار آنها، …. مراحل انجام تحقیق | ۱۵-۱۰ |
۴ | بیان نتیجهها و دستاوردها | تجزیه و تحلیل تک تک فرضیهها و جمع بندی کلی از نتیجههای آزمونها نتیجه گیری کلی | ۱۵-۱۰ |
۵ | ارایه پیشنهادات | ارایه پیشنهادهای برآمده از پژوهش | ۵ |