اجزای تشکیل دهنده پایان نامه
موضوعات جدید پایان نامه مهندسی کامپیوتر | شبکه حسگر بیسیم
نوامبر 13, 2018
انواع شیوه های نمونه گیری در پایان نامه
دسامبر 10, 2018
هر پایان‌نامه دارای فصل‌های مختلفی است. این فصل‌ها در دانشکده‌ها و رشته‌های مختلف تفاوت‌هایی دارد که باید مطابق نظر گروه مربوطه مرتب شوند ولی سایر اجزای پایان‌نامه به صورت مشترک می‌باشند. به طور کلی، بخش‌های مختلف یک پایان‌نامه به جز جلد آن به ترتیب در زیر ذکر شده است و عموماً رعایت می‌شوند. سه بخش کلی در هر پایان‌نامه وجود دارد که هر یک زیرمجموعه‌هایی دارند؛ این سه بخش عبارتند از صفحه‌های نخستین، متن اصلی (فصل‌های اصلی) و صفحه‌های پایانی.
الف) صفحه‌های نخستین
۱-صفحه‌ی بِسمِ‌اللهِ‌الرَّحمنِ‌الرَّحیمِ
۲-صفحه‌ی عنوان
عنوان پایان‌نامه که ساده، قابل فهم، واضح، اختصاصی، جذاب و جامع بوده، باید در برگیرنده‌ی ماهیت تحقیق و مطالب آن باشد. همچنین، عنوان باید واژگان کلیدی تحقیق را در خود داشته باشد و مختصر بوده، از بیان کلمه‌های مخفف و کلمات اضافی در آن پرهیز کرد. در صفحه‌ی عنوان علاوه بر عنوان، نام دانشجوی محقق، نام استاد راهنما و مشاور، تاریخ اتمام، درجه‌ی کسب شده و نام دانشگاه و دانشکده‌ی مربوطه به همراه نشان دانشگاه آورده می‌شود.
۳-صفحه‌ی حقوقی
این صفحه دارای عباراتی به شکل زیر است:
“کلیه حقوق اعم از چاپ، تکثیر، ترجمه، نسخه‌برداری و … از این پایان‌نامه برای (اسم دانشگاه و یا مؤسسه) محفوظ است.“
۴-صفحه‌ی تقدیم
بدون شماره‌ی صفحه. معمولاً در این صفحه می‌توانید کار حاصل را به کسانی که بسیار مورد احترامتان هستند تقدیم کنید.
۵-صفحه‌ی تشکر و قدردانی
سپاسگزاری از هر شخص حقیقی و حقوقی که در انجام پژوهش کمکتان کرده است لازم می‌باشد.
۶-صفحه‌ی چکیده
ترجیحاً در یک صفحه و حداکثر ۲۵۰ و در مواردی ۳۰۰ کلمه‌ای- بدون شماره‌ی صفحه. فعل‌های به کار رفته در چکیده بیشتر از نوع مجهول و زمان گذشته و کمتر از زمان حال هستند. چکیده باید ساده‌تر از اصل پایان‌نامه یا مقاله، بدون کلمات مخفف و شکل و نمودار و مرجع باشد.
۷-فهرست مندرجات
۸-فهرست جدول‌ها در صورت نیاز
۹-فهرست شکل‌ها در صورت نیاز
۱۰-فهرست سایر موارد در صورت نیاز
ب) متن اصلی پایان‌نامه
متن اصلی به تریب شامل موارد زیر است:
فصل اول: کلیات پژوهش
معمولا فصل اول دارای چهار بخش است که شامل:
مقدمه، موضوع پژوهش و مسئله، اهمیت و ضرورت، اهداف تحقیق و نهایتا ساختار پایان نامه است.
فصل دوم: مقدمه و مروری بر مطالعات انجام شده
مقدمه باید کوتاه و جذاب باشد و هدف مؤلف از نگارش پایان‌نامه یا مقاله در آن مشخص شده باشد. ارائه‌ی زمینه و دیدگاهی درباره موضوع تحقیق و بیان اهمیت آن، مروری مختصر بر متن‌های علمی موجود، بیان منطق موجود که منجر به انجام پژوهش شده و نیز بیان هدف تحقیق، مواردی هستند که در مقدمه اهمیت دارند. بهتر است که موضوع اصلی تحقیق، با فنونی همانند طرح پرسش و بیان نظریه‌ی مخالف و غیره در اولین سطر مقدمه بیان شود. آخرین پاراگراف مقدمه به بیان هدف تحقیق اختصاص دارد.
فصل سوم: مواد و روش‌ها یا روش تحقیق
بیان چگونگی انجام پژوهش، روش‌ها و وسایل مورد استفاده و روش تحلیل دادهها در این فصل بیان می‌شود. طرح مطالعه و پژوهش، زمان و مکان تحقیق، جمعیت مورد مطالعه و حجم آن، روش انتخاب تصادفی نمونه‌ها و نرمال کردن دادهها، متغیرها و تعریفشان و روابط متقابل بین آن‌ها، شیوه‌ی جمع‌آوری دادهها و بیان روش تجزیه و تحلیل آماری دادهها و نیز ملاحظات اخلاقی از جمله رضایت‌نامه کتبی و تأییدیه کمیته‌ی اخلاق (در مطالعات پزشکی) در این فصل بیان می‌شوند.
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل نتایج
بخش نتایج یا یافته‌ها یکی از مهمترین بخش‌ها است. این بخش حاوی یافته‌هایی است که به صورت‌های مختلف از جمله متن، جدول، شکل، نمودار و غیره ارائه می‌شوند.
فصل پنجم: نتیجه‌گیری، بحث و خلاصه‌‌ی پیشنهادات
یکی از دشوارترین ولی از مهمترین بخش‌های پایان‌نامه است. در این بخش بایستی نتایج حاصل به روشنی بیان و تفسیر شده، همچنین اصول، روابط و تعمیم‌های نشان داده شده در نتایج ارائه شوند. همچنین باید چگونگی نتایج و تفسیرهای مؤلف با آثار قبلی انجام شوند. بیان محدودیت‌های پژوهش کمک زیادی به تغییر نظر داوران برای همسو شدن با پژوهش شما می‌کند؛ ذکر مزیت‌های پژوهش شما و نتیجه‌گیری و مطرح نمودن ایده‌هایی برای انجام مطالعات بیشتر لازم است. این بخش در انتها با چکیده‌ای از نکات برجسته‌ی پایان‌نامه به اتمام می‌رسد و بهتر است کاربرد نتایج خود را در انتها بیان نمایید.
ج) صفحه‌های پایانی
۱-فهرست منابع و مآخذ (References)، یا کتابنامه (Bibliography):
سبک انتخابی برای نوشتن منابع و مآخذ متنوع است و معمولاً هر دانشگاه و مؤسسه‌ای سبک مختص خود دارد و به همین دلیل قبل از تهیه‌ی این بخش باید از سبک آن‌ها مطلع شوید. برخی از سبک‌های مهم عبارتند از: ونکوور، شیکاگو، APA، MLA، APGS و هاروارد.
۲-ضمیمه‌ها (Appendix/ Appendices):
اینجا مکانی برای آوردن اطلاعات خام، نقشه‌ها، شکل‌های اضافی، توضیح فرمول‌ها، برنامه‌های کامپیوتری و سایر موارد است.
۳-نمایه یا فهرست راهنما (Index):
نمایه شامل کلمات یا واژه‌هایی است که اهمیت ویژه‌ای دارند و بنابراین در این بخش آورده شده و به دنبال آن شماره صفحه‌ی آن‌ها نیز نوشته می‌شوند.
